شهرزاد (ادبیات داستانی)

هرکتاب، روشی خاص برای روشن کردن گذشته دارد. وقتی من رمان می‌نویسم فقط به دنبال شناخت خودم نیستم؛ بلکه احساسات عمقی خودم را هم کشف می‌کنم. – دوید فوئنکینوس

میا هیچ خاطره‌ای از آن تصادف ندارد؛  تنها پس از آن را به خاطر می‌آوَرد: بدنِ آسیب‌دیده و غرق در خونِ خود را می‌بیند، می‌بیند که او را سوار آمبولانس می‌کنند، خانواده‌اش را هم می‌بیند که…

اندک‌اندک باید خود را بازبیابد، باید بفهمد چه وضعیتی دارد، باید بفهمد چه از دست داده و زندگی‌اش چگونه خواهد بود؛ اما بدنش روی تخت بیمارستان است و خود او سرگردان و نامریی. مهم‌تر از همه آن‌که می‌فهمد خودِ او باید تصمیم بگیرد بماند یا برود.

داستانی زیبا که بی‌شک دل خواننده را به درد می‌آوَرَد اما شاید نگاهِ ما را به زندگی و خانواده و عشق تغییر بدهد.

یک روز صبح، در شهری کوچک به نام کوُلدواتِر، چند تلفن زنگ می‌خورَد. آن طرفِ خط کسانی هستند که می‌گویند از بهشت تماس گرفته‌اند؛ یکی با مادرش حرف می‌زند و یکی با خواهرش، هر کسی با عزیزی ازدست‌رفته. آیا معجزه‌ای غریب رخ داده؟ یا فریبی بزرگ در کار است؟ وقتی اخبارِ این تماس‌های عجیب پخش می‌شود، غریبه‌ها دسته‌دسته به شهر سرازیر می‌شوند تا آن‌ها هم بخشی از این معجزه باشند. شهرِ کوچک و حتا دنیای انسان‌ها با این معجزه زیر و زبر شده؛ اما همیشه در هر معجزه‌ی شادی‌بخش اندکی اندوه هم هست. همیشه در معجزه‌ای که مردم را به هم نزدیک می‌کند، اندکی تنهایی هست. مردی هست که دوست ندارد بپذیرد چنین معجزه‌ای رخ داده، چون همسرش با او تماس نمی‌گیرد تا مرهمی بر زخمِ دوری‌اش باشد؛ مادری از یادآوریِ اندوهِ فقدانِ پسرش دوباره افسرده می‌شود… اما معجزه مسیرِ خود را دارد: خبرنگاری که به معجزه باور ندارد، بیش از هر کس دیگری زندگی‌اش از نو تعریف می‌شود؛ مردی که با دیگران تلخ است، یاد می‌گیرد محبت کند؛ مردی هم یاد می‌گیرد معجزه حقیقت دارد… اولین تماس تلفنی از بهشت اثری دیگر است از نویسنده‌ی کتاب‌هایی محبوب مثل سه‌شنبه‌ها با موری و در بهشت پنج نفر منتظر شما هستند و شاید جادویی‌ترین و پرهیجان‌ترین کتاب میچ البوم باشد ‌ــ‌ کتابی اسرارآمیز و مراقبه‌ای از جنسِ قدرتِ پیوندِ انسانی. روایتِ این کتاب حرکتی نرم و دل‌نشین دارد میان ماجراهای اختراع تلفن و روابط عاشقانه‌ی گراهام بل تا دنیای امروزِ ما که این‌اندازه درگیرِ این اختراع است.

مرگ دردناک مولین؛ بازرس پلیس در حاشیه جنگل؛ جایی که سال‌های بازنشستگی را در آن می‌گذراند؛ همکار جوان او را وا می‌دارد که روزهای مرخصی را به جای استراحت در جست‌وجوی قاتل و انگیزه‌ی قتل بگذراند.
او در پیگیری این ماجرا در می‌یابد؛ در پس چهره‌ی مولین پیر با آن خونسردی و صمیمیت، یک جانی پنهان‌شده است. نویسنده به این بهانه نقبی به درون جامعه‌ی سوئد می‌زند و خشونت و نژادپرستی پنهان آن را آشکار می‌کند.

برنده‌ی جایزه‌ی گامشو به عنوان بهترین رمان جنایی اروپا در سال 2005

«کتاب‌هایی که درباره‌ی سرطان نوشته شده‌اند احمقانه‌اند.» نظر هازلِ شانزده ساله چنین است. هازل خودش مبتلا به سرطان است. فصل آخر داستان زندگی او بر پایه‌ی بیماری‌اش نوشته شده است. با این حال، اصلاً دوست ندارد دیگران به او ترحم کنند و از شرکت در جلسات گروه‌های خودیاری بیزار است، تا این که در یکی از همین جلسات با گوسِ باهوش، جذاب و دوست‌داشتنی آشنا می‌شود و بدین ترتیب داستان زندگی او از نو نوشته می‌شود. گوس با بیماری‌اش مقابله و بر آن غلبه کرده است. هازل و گوس درباره‌ی کتاب‌های مختلف با هم بحث می‌کنند، موسیقی گوش می‌دهند، فیلم تماشا می‌کنند و عاشق هم می‌شوند ـ هرچند که جوان و ناپخته‌اند. گوس بزرگترین آرزوی هازل را برآورده می‌کند: این دو با هم به آمستردام سفر می‌کنند تا با پیتر وان هوتن، نویسنده‌ی کتاب مورد علاقه‎‌ی هازل، دیدار کنند، کتابی عمیق، پر از احساس و مملو از افکار نوجوان‌ها درباره‌ی بیماری، عشق و مرگ.

کتاب برایش آواز بخوان شامل داستان‌های کوتاهیست از نویسنده‌ی تجربی به نام امی همپل. است.

به گفته منتقدین، این کتاب جملات ساده‌ای دارد اما درک و ارتباط بین جملات، نیازمند تامل عمیق است که سرعت خواندن را کمی کند پیش می‌برد. برخی داستان‌هایش مثل یک شعر منسجم و کوتاه است. موضوعات داستان‌ها حمایت از طبیعت، حیوانات، خیانت، عشق و ترس است.

زندگیِ آلیشیا برنسون زندگیِ بی‌نقص و زیبایی به نظر می‌رسد. نقاشِ مشهوری است و با یک عکاسِ مدِ مشهور ازدواج کرده و در خانه‌ای بزرگ در یکی از بهترین محلاتِ لندن زندگی می‌کند. شبی، همسرش گابریل از عکاسی برمی‌گردد و آلیشیا پنج تیر به صورتِ او شلیک می‌کند. بعد از آن دیگر حتی یک کلمه حرف نمی‌زند.

سکوتِ آلیشیا این اتفاقِ تلخِ خانوادگی را به اتفاقی بسیار بزرگ‌تر تبدیل می‌کند: به معمایی غریب که توجهِ همه را جلب می‌کند. داستانِ آلیشیا و قتلِ شوهرش به اتفاقی جنجالی مبدل می‌شود. قیمتِ نقاشی‌هایش یک‌شبه سر به فلک می‌گذارد و خودِ او، یعنی بیمارِ خاموش، به یک بیمارستانِ روانی در شمالِ لندن فرستاده می‌شود تا از کانونِ توجهات دور باشد.

تئو فابِر روان‌درمانگرِ جنایی است. مدت‌های مدید به دنبال فرصتی بوده تا با آلیشیا صحبت کند و از رازِ او سر دربیاورد. با تمامِ وجود می‌خواهد او را وادار کند که چیزی بگوید و از رازِ سکوتش پرده بردارد؛ اما این خواسته او را به مسیری دشوار می‌اندازد… کم‌‌کم باید بفهمد خودش چه انگیزه‌هایی دارد. ممکن است جست‌وجوی حقیقت زندگیِ خودِ او را زیر و زبر کند…

شغل جوئل، نویسنده‌ی این کتاب، قصه‌گویی است. به همه جای جهان سفر می‌کند و برای مردم قصه می‌گوید. سپس روزی می‌فهمد سرطان گرفته و مدتی کوتاه بعد از آن تارهای صوتی‌اش را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌تواند حرف بزند. این مصیبت طبعاً زندگی‌اش را به آستانه‌ی ویرانی می‌کشاند و او باید در این بین با کمک قصه‌هایی که همیشه تعریف می‌کرده و قصه‌هایی که استادش برای او می‌گوید و صد البته قصه‌ی زندگی خودش، چاره‌ای بی‌اندیشد. باید خود را بازتعریف کند.
پادشاه گدا و راز شادمانی مجموعه‌ای قصه‌ی تودرتو و بی‌نهایت ساده و حقیقی و ملموس است از زبان یکی از بهترین قصه‌گو های عصر ما و قصد دارد زندگی‌مان را به شکل داستانی زیبا برایمان تصویر کند. شخصیت‌های کتاب مشتی راهب و ببر و اسب‌های گم‌شده و گنج‌های مدفون و البته پادشاه‌ها و گداها هستند. کم‌تر پیش می‌آید سادگی ناب کتابی میخکوبمان کند و این کتاب از آن استثناهاست.

«پناهندگان» روایت زندگی پر فراز و نشیب انسان­هایی است که نه به خواست خود، بلکه به جبر شرایط و زمان دست از سرزمین و داشته­‌های خود می­‌شویند و به حکم تبعیدی ناخواسته عازم سرزمین­‌هایِ دور و بیگانه می­‌شوند. این کتاب که مجموعه­‌ای است از شش داستان کوتاه، در هر داستان به واکاوی داستانی پناهندگان ویتنامی بعد از هجوم کمونیست­ها و دو پاره شدن کشور می­‌پردازد.

شخصیت­‌های داستان­‌های «پناهندگان» به اندازه خود زندگی واقعی هستند، به طوری که خواننده با تک­‌تک‌شان هم‌ذات‌­پنداری می­‌کند. این کتاب درسال 2017 برنده جایزه ادبی آسیا پاسیفیک امریکا گردید و دومین اثر ویت تانگ ون برنده جایزه پولیتزر ادبیات در سال 2016 است.

لوسی در طبقه‌ی بیست‌وچهارم زندگی می‌کند. ایوان در زیرزمین. در نتیجه طبیعی است که جایی در این میانه یک‌دیگر را ببینند: در آسانسوری که به علت رفتن برق در تمام شهر نیویورک گیر کرده. بعد از این‌که نجات پیدا می‌کنند در خیابان‌های تاریک با هم قدم می‌زنند و غرق تماشای ستاره‌های آسمان می‌شوند که منظره‌ای نادر در نیویورک است. همان ساعات اندکِ تاریکی آن‌ها را به دنیایی خیال‌انگیز می‌کشاند. اما وقتی برق می‌آید، واقعیت‌های تلخ هم همراهش هست. لوسی و خانواده‌اش به خارج از کشور می‌روند و اوون هم همراه با پدرش به سمت دیگر امریکا.

اما مدت کوتاهی که با هم سپری کرده‌اند ردی در زندگی‌شان باقی گذاشته. وقتی دست سرنوشت لوسی و ایوان را به ادینبورو و سان‌فرانسیسکو، به پراگ و پورتلند و به شهرهای دیگر دنیا می‌کشاند، این دو از طریق کارت‌پستال و ای‌میل‌هایی گه‌گاهی و تلفن با هم در تماس می‌مانند. اما آیا راهی برای رسیدن به هم دارند؟

جنیفر اسمیت، نویسنده‌ی جوان جغرافیای من و تو، نگاهی هوشمندانه به شخصیت‌هایش دارد و نگاهی حیرت‌انگیز به عشق. او در این کتاب نشان می‌دهد مرکزِ دنیا مکانِ خاصی نیست. گاهی شخصی خاص مرکزِ دنیاست.

مجموعه داستان‌های «جیوْز» یکی از مشهورترین داستان‌های طنز کلاسیک بریتانیاست که در بسیاری از کشورها به بسیاری از زبان‌ها ترجمه شده، اما به هر دلیل در کشور ما ناشناخته باقی مانده بود. نقش اصلی این داستان‌ها را اشراف‌زاده‌ی بریتانیایی «برتی ووستر» بر عهده دارد که در هر داستان درگیر ماجرایی جدید شده و خدمتکار وفادار و هوشمندش «جیوز» هر بار به فریادش می‌رسد و ماجراهایی زیبا و خنده‌دار را رقم می‌زند. شبکه‌ی بی‌بی‌سی در دهه‌ی ۹۰ مجموعه داستان‌های جیوز را به سریالی تبدیل کرد که تا سال‌ها روی آنتن قرار داشت.

خفگی داستان معتادان اخلاقی، تلاششان برای ترک عادات اجتماعی ناپسند، و معضلات موجود در زندگی‌شان است.

چاک پالانيک، درباره‌ی رمانش می‌گويد: «دفعه‌ی بعدی كه كسی داشت خفه می‌شد و خواستيد نجاتش دهيد، ابتدا خوب نگاهش كنيد.»

پالانيک با انتشار رمان باشگاه مشت‌زنی (Fight Club) و توليد نسخه‌ی سينمايی آن به شهرت رسيد؛ اما خفگی رسماً اولين رمانش بود كه به فهرست پرفروش‌های نيويورک تايمز راه پيدا كرد و به ۱۸ زبان ترجمه شد؛ داستان مردی اسير چنگال اعتياد جنسی كه روزگارش حول محور خفگی دوران می‌كند. ويكتور يک دانشجوی پزشكی ترک تحصيلی است كه برای تامين هزينه‌های درمانی مادرش با استفاده از ترفند خفگي كسب درآمد می‌كند. مدتی نمی‌گذرد كه ويكتور مطلع میشود كه نسبش برمی‌گردد به قديسان باستان.

ریچل هرروز سوار قطاری خاص می‌شود. هرروز از کنار خانه‌هایی می‌گذرد که زمانی یکیشان خانه‌ی خودش بوده. هرروز بچه‎ی شوهر سابقش را می‌بیند. هرروز می‌بیند که خانه‌اش را تغییر می‌دهند. هرروز غمگین و خشمگین می‌شود.
ریچل هرروز سوار قطاری خاص می‌شود. هرروز امیدوار است زن و مرد همسایه‌شان را ببیند که در نظر او زوج بی‌نقصی هستند. هرروز حس می‌کند که بهتر می‌شناسدشان. حتا اسم برایشان گذاشته: «جس و جیسون.» زندگی جس و جیسون نقطه‌ی مقابلِ زندگیِ سابق اوست که به طلاق و آشوب انجامید.

سکوت، سمفونی انزواست…

گاهی برای فرار از خود به هیچ پناه می‌برم.

ـ رمان تحسین شده‌ی سال